Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum heeft een onderzoek laten uitvoeren door Atlas Research, naar de maatschappelijk kosten en baten van kansspelen. Het WODC deed dit in opdracht van het Ministerie van Justitie en Veiligheid, naar aanleiding van kamervragen over over offline en online kansspelen in april 2022.
Het onderzoek ‘Rood-zwart ontward: Verkenning van de maatschappelijke kosten en baten van kansspelen’ geeft inzicht in de verschillende soorten kosten en baten en de hoogten hiervan en is gepresenteerd door Minister Weerwind aan de Tweede Kamer.
Verschillende soorten kosten en baten
Er zijn zowel voor de kosten als de baten vier verschillende categorieën geïdentificeerd.
Onder de kosten van kansspelen worden gerekend, kosten die volgen uit:
- Voorkomen en behandelen van kansspelverslaving
- Consumentenbeschermng
- Bestrijden van illegaliteit en criminaliteit
- Kosten voor de overheid.
En onder de baten van kansspelen vallen:
- Belasting
- Afdrachten aan goede doelen, de Staat, de sport
- Consumentensurplus – dat wat spelers meer zouden will betalen voor de afname van diensten
- Producentensurplus – dat wat aanbieders meer hebben ontvangen dan hun kosten
Omvang van de kosten en baten
De verhouding van de kosten en de baten ligt niet bij ieder onderdeel van de kansspelsector gelijk. Zo zijn de baten bij de loterijen betreffende afdrachten goede doelen, veel hoger dan bij online gokken. En zijn de kosten voor kansspelverslaving bij online casino’s weer veel hoger dan bij loterijen.
Alles bij elkaar genomen komt het er op neer dat de baten minus de kosten 2 miljard euro bedragen van de gehele legale kansspelsector. De ingeschatte kosten van specifiek online gokken in 2022 bedroegen € 425 miljoen en de baten bedroegen € 941. De netto opbrengst komt daarbij neer op € 516 miljoen.
Conclusie
Uit de kosten en baten analyse is duidelijk gebleken dat de baten hoger zijn dan de kosten. Dit ligt natuurlijk ook in de lijn der verwachtingen. Als opmerking bij de resultaten wordt wel genoemd dat de resultaten wat onzeker zijn. Sommige kosten en baten konden niet cijfermatig weergegeven worden en zijn gebaseerd op aannames. De nodige voorzichtigheid is dus geboden.
Inzicht is nodig om de effecten van het kansspelbeleid te onderzoeken en dit wordt dan ook meegenomen in de evaluatie van de wet Koa (de wet Kansspelen op afstand), die plaats zal vinden in 2024. Hierbij zal er zeker gekeken worden naar de hoge kosten van het voorkomen van kansspelverslaving.
Tevens zal zeker hier de maatschappelijk impact die dit heeft op de samenleving, in meegenomen worden. Dit kan nog wel eens tot gevolg hebben dat de regels betreffende verantwoord spelen nog stricter worden.
